Roba Obeid

רובא עוביד

ربى عبيد

حوار مع الماضي

דיאלוג עם העבר

Dialogue With The Past

זיכרון, כפר, צפון, שימור, תרבות
מנחה: יורם עקיבא שילה
המונחים "שריד" ו"אחרי" הם מושגים משלימים הממחישים את הקשר בין עבר להווה, ובפרט את השפעת השימור וההרס על המורשת האדריכלית. המושג "שריד" מתייחס למה שנשאר מהמבנים והיצירות לאחר שאותם מרכיבים נהרסו או נעלמו, בעוד המושג "אחרי" מתאר את התהליכים שהתרחשו בעקבות השינויים והשימור של אותם שרידים. השיח מתמקד בהבנה כיצד ניתן לשמור על הערך התרבותי והנרטיב של השרידים, תוך כדי דגש על משמעות של "השריד" לאחר שנעשה עליו שינוי, ובמיוחד כאשר אנו יוצרים לו מציאות חדשה. הפרויקט בוחן את השפעות היעלמותה של שכבת מרקם אדריכלי על המקום , דרך הרקמה המסורתית ודרך הייצור שלה. כפר ברעם, לדוגמה, משקף רעיון של השתנות המקום לאורך זמן. הכפר סבל מהרס נרחב, אך חלק ממנו שרד. במהלך המחקר נבחנו שכבות שונות שנעלמו מהכפר במשך השנים, משנת 1948 ועד היום. המיפוי של השרידים בוצע לפי שלבי זמן שונים: השכבה הראשונה, משנת 1945; השכבה השנייה, מ-1975; והשכבה השלישית, מ-2023, כוללת את השרידים שנותרו עד היום. השכבה האחרונה מסמלת את החלקים הנעדרים שלא נותר להם זכר בשכבות הקודמות. מיפוי השרידים והגדרתם הוא הבסיס לשלב של ה"אחרי", בנוסף להיסטוריה ולמקורות הפרנסה. החקלאות, ובמיוחד גידול הענבים, היווה מקור פרנסה לתושבי הכפר. הפרויקט מציע פרוגרמה חיצונית חדשה לכפר, הנשענת על משאב בכפר ומתחברת לשורשיו ההיסטוריים. ההצעה כוללת תכנון יקב המנוהל על ידי התושבים המקוריים של הכפר. כיום, הכפר פעל בעיקר בימי שבת לתפילות בכנסייה, פרוגרמה כמו יקב עשויה להתכתב עם האזור ולמשוך אוכלוסיות מגוונות.
The terms "remnant" and "after" are complementary concepts that illustrate the connection between the past and the present, particularly in the context of the impact of preservation and destruction on architectural heritage. The term "Remnant" refers to what remains of buildings and creations after parts of them have been destroyed or disappeared, while "The After" describes the processes that have occurred following the changes and preservation of those remnants. The discourse focuses on understanding how to maintain the cultural value and narrative of the remnants, with an emphasis on the significance of the "remnant" after it has undergone changes, especially when we create a new reality for it.
المصطلحان "بقايا" و"ما بعد" هما مصطلحان يكملان واحد الاخر ويوضّحان العلاقة بين الماضي والحاضر، وخاصة تأثير الحفظ والتدمير على الإرث المعماري. يشير مصطلح "بقايا" إلى ما تبقى من المباني والإبداعات بعد أن تلاشت أو دُمّرت بعض منها، بينما يصف مصطلح "ما بعد" العمليات التي حدثت نتيجة للتغييرات والحفاظ على تلك البقايا. يركز النقاش على فهم كيفية الحفاظ على القيمة الثقافية والسرد الخاص بالبقايا، مع التركيز على معنى "البقايا" بعد أن طرأت عليها تغييرات، وخاصة عندما يكتب لها واقعًا جديدًا. يستكشف المشروع تأثيرات اختفاء طبقات النسيج المعماري على المكان من خلال التطريز الفلسطيني وطرق إنتاجه. على سبيل المثال، تعكس قرية برعم فكرة تغير المكان على مر الزمن. عانت القرية من دمار واسع، لكن جزءًا منها نجا. خلال البحث، تم دراسة طبقات مختلفة اختفت من القرية على مر السنين، منذ عام 1948 وحتى اليوم. تمت عملية مسح للبقايا وفق مراحل زمنية مختلفة: الطبقة الأولى من عام 1945، والطبقة الثانية من عام 1975، والطبقة الثالثة من عام 2023، التي تشمل البقايا التي لا تزال موجودة حتى اليوم. الطبقة الأخيرة تمثل الأجزاء المفقودة التي لم يبقَ لها أثر أو ذكر في الطبقات السابقة. يعدّ مسح البقايا وتحديدها أساسًا لمرحلة "ما بعد"، بالإضافة إلى التاريخ ومصادر الرزق. كانت الفلاحة، وخاصة فلاحة العنب، مصدرًا لرزق سكان القرية. يقترح المشروع إضافة مصدرا خارجيًا جديدًا للقرية، يعتمد على مواردها الموجودة ويتصل بجذورها التاريخية. يتضمن الاقتراح تخطيط خمارة نبيذ تُدار من قبل السكان الأصليين للقرية. حاليًا، تعمل القرية بشكل جزئي أيام السبت للصلاة في الكنيسة، خمارة النبيذ في القرية سيجذب شرائح متنوعة من السكان وزائرين مما قد يطلعهم على قصة القرية وتاريخها.