אורבני, דיסטופיה/אוטופיה, מבנה ציבור, שימוש חוזר, שימושים מעורבים, תל אביב-יפו
מנחה: אמיר מן
ההרס של מלחמות העולם הביא את התנועה המודרנית לפתח
תפיסות תכנון חדשות ששאפו לייצר עולם חדש וטוב יותר. בפועל,
חלקן היו כה קיצוניות שהן השאירו אחריהן מרחבים אורבניים
'פצועים' שאיתם אנו מתמודדים עד היום. אחת מהן היא התפיסה
המגה-סטרוקטורלית ששאפה לייצר סביבות חיים אוטונומיות על
ידי ריכוז החיים האנושיים תחת קורת גג אחת, מה שיצר מבנים
עצמאיים שאינם זקוקים לחיבור למקום. העצמאות החריגה הזו היא
הגורם ליצירת 'פילים לבנים' העומדים במרכזי הערים וחוסמים את
זרימת החיים העירונית.
בעבודה זו בחרתי להציע גישה לניתוח מבנים מגה-סטרוקטורליים
בהקשר העירוני שלהם, דרך הסתכלות זו תאפשר ביטוי לאוטונומיה
או לתלות האורבנית של המבנים. הבנה וניתוח של מגה-סטרוקטורות
בקשר העירוני יוכל לקשור אותן חזרה לדינמיקות העירוניות
הקיימות ולנסח חזון עירוני צודק וטוב יותר.
הפרויקט מתמקד בתחנה המרכזית החדשה בתל אביב-יפו, אחת
הדוגמאות המובהקות למבנים מגה-סטרוקטורליים בישראל. המבנה
שתוכנן להיות 'עיר תחת גג', לדברי האדריכל רם כרמי, עומד
כנטע זר בדרום בעיר ומייצר מפגע עירוני. אולם, האדריכלות של
התחנה המרכזית מורכבת מרשת רחובות פנימית ומערכות תנועה
משמעותיות, כל אלו בעלות פוטנציאל רב להיות חלק מהחיים
העירוניים ואף לתרום להם. ההתערבות האדריכלית חיברה באופן
פיזי את התחנה לגריד הרחובות העירוני ולבינוי הקיים סביבה.
בהיבט הפרוגרמתי נקבעו שימושים לטובת הציבור, שיפריחו חיים
במבנה העצום, אך גם יאפשרו גמישות תכנונית לעתיד.
The devastation caused by the world wars brought the modern movement to explore innovative planning concepts aimed at creating a new and improved world. However, some of these ideas were so radical that they resulted in 'wounded' urban spaces, some of with we continue to grapple with today. One such concept is the Megastructure, designed to create self-sufficient living environments by gathering human activity under a single structure. This led to the emergence of isolated buildings that function independently from their surroundings, giving rise to 'white elephants' that disrupt urban life in city centers.
In this project, I propose a framework for analyzing megastructural buildings within their urban contexts, which will reveal their urban autonomy vs dependence. By understanding and evaluating these structures in relation to urban dynamics, we can develop a vision of a better and more equitable urban landscape.
The focus of the project is the New Central Station in Tel Aviv-Yafo, a prime example of megastructural architecture in Israel. Designed by architect Ram Karmi as a 'city under a roof,' the station currently appears as an foregin entity in the southern part of the city, creating many urban challenges. Nonetheless, its architecture includes an internal network of streets and significant transportation systems that holds a considerable potential to improve urban life. My intervention aims to physically connect the station to the surrounding urban fabric and existing buildings. Additionally, I propose programmatic uses that will invigorate the massive structure while allowing flexibility in future planning.
الدمار الذي تسبّبت فيه الحروب العالميّة دفع الحركة الحديثة إلى تطوير مفاهيم تخطيط جديدة سعت إلى خلق عالَم جديد أفضل من سابقه. بعض هذه المفاهيم كانت متطرّفة جدًّا، وأبقت وراءها فضاءات مدينيّة "مجروحة"، يواجه الإنسان تأثُّراتها حتّى يومنا هذا. أحد هذه المفاهيم هو مفهوم الهيكل العملاق (Megastructure) الذي سعى إلى خلق بيئات معيشيّة مستقلّة من خلال تجميع الحياة البشريّة تحت سقف واحد، وهو ما خلق بنايات مستقلّة لا تحتاج إلى الربط بالمكان. هذه الاستقلاليّة الاستثنائيّة هي السبب في خلق "فِيَلة بيضاء" (الفيل الأبيض كناية عن ممتلكات ضخمة لا يجري استخدامها أو الاستفادة منها بسبب الكلفة الباهظة التي تقترن بصيانتها) تقف في مراكز المدن وتعيق تدفُّق الحياة المدينيّة. في هذا المشروع، أقترح إطارًا لتحليل المباني الضخمة داخل سياقاتها المدينيّة (الحَضَريّة)، والذي سيكشف عن استقلاليّتها أو تبعيّتها المدينيّة. يمكن لفهم وتحليل المباني العملاقة في السياق المدينيّ أن يعيد ربطها بالديناميكيّات المدينيّة القائمة وصياغة رؤيا مدينيّة أفضل وأكثر عدلًا. يتمحور المشروع حول المحطّة المركزيّة الجديدة في تل أبيب التي تشكّل مثالًا بارزًا للبنايات العملاقة في إسرائيل. بحسب المعماريّ رام كارمي، جرى تخطيط هذه البناية كي تكون "مدينة تحت سقف"، لكنّها تقف الآن كجسم غريب في جنوب المدينة، وتتسبّب في أضرار جسيمة وتحدّيات بالغة. يتكوّن التخطيط المعماريّ للمحطّة المركزيّة من شبكة شوارع داخليّة وأنظمة سَيْر ضخمة، وكلّ هذه يمكن لها أن تشكّل جزءًا من حياة المدينة وأن تُعَزّزها. ربَطَ التدخُّلُ المعماريّ على نحوٍ فيزيائيّ المحطّةَ المركزيّة بشبكة شوارع المدينة، وبالبناء القائم من حولها. في الجانب التخطيطيّ، جرى تحديد استخدامات لصالح الجمهور من شأنها أن تضخّ الحياة في البناية الضخمة، لكنّها توفّر في الوقت ذاته مرونة تخطيطيّة للمستقبل.