אורבני, התחדשות עירונית, חוף וים, מרכז, נוף, שימור, שימוש חוזר, שימושים מעורבים
מנחה: דני לזר
בשנות ה80 של המאה ה20 התקבלה החלטה להקמת מרינה בהרצליה. הפוטנציאל גבוה והחזון ברור – הקמת מקומות עגינה ליאכטות יחד עם מלונות והפיכת המקום למרחב תיירותי על רצועת החוף של השרון. היום, עשרים שנים לאחר שהחלה לפעול, המרינה כוללת קניון נטוש כחלק ממרחב שומם הכולל כמה מלונות וחניונים. המצב הקיים פרדוקסלי – איך במיקום אידאלי ופרוגרמה ענפה קורה הדבר ההפוך. המרינה בהרצליה מהווה קטיעה לרצועת החוף הטבעית מצפון לדרום ומנתקת את עצמה מהחופים הגובלים לה. ממזרח היא גובלת בשמורת טבע עם המכילה ממצאים ארכיאולוגים עם הבדלים טופוגרפיים. התוצאה היא מרחב שלם שהוא מנתק ומנותק, ובראי המציאות, המרחב גם לא מתקיים וחי בתוכו.
מתוך השקפה שהמרחב החופי הוא משאב טבע שראוי שיהיה ציבורי ונגיש לכלל, הפרוגרמה במרחב היא תיירותית – אבל הפרוגרמה דנה את המרחב לזמניות בו אין דיירי קבע או עוגן התרחשות. המרינה מתפקדת כתחנת מעבר משולשת – בעלי היאכטות משתמשים בה לעגינה בלבד, אורחי המלונות משתמשים בה לנופש זמני ובאי הקניון (המועטים) גם הם עושים בה שימוש זמני.
הפרויקט מנסה להחיות את המרחב מחדש תוך התווית תוכנית לשיקומו והפיכתו מ"אי מקום" ל"מקום". במאקרו, הפיכת המרחב למותאם לקנה מידה אנושי ומתאים להליכה, התווית מערך דרכים חדש המחבר בין החופים מצפון לדרום ובין שתי גדות המרינה ממזרח למערב ותוספת בינוי למגורים מתוך נקודת הנחה שמגורים מביאים לעוגן התרחשות קבוע במרחב. במיקרו, שימוש חוזר לקניון והפיכתו ל"מקום" הכולל פתיחתו בהתאם למערך הדרכים והווייתו כחלק המשכי במרחב החופי, שינוי ממסחר נקודתי אינטרוברטי לרחובות מסחריים וחשיפה ושימור של הקונסטרוקציה שהיא סמל לפוסט-מודרניזם בישראל.
In the 1980s, a decision was made to build a marina in Herzliya. The potential is high and the vision is clear – establishing docking places for yachts together with hotels and turning the place into a tourist space on the Sharon coastline. Today, twenty years after it began operating, the marina includes an abandoned shopping mall as part of a desolate space that includes several hotels and parking lots. The current situation is paradoxical – how in an ideal location and an extensive program the opposite happens. The Herzliya marina is an amputation of the natural coastal strip from north to south and detaches itself from the beaches bordering it. To the east it borders a nature reserve containing archaeological finds with topographical differences. The result is an entire space that is detached, and in reality, the space also does not exist and lives within it.
From the perception that the coastal area is a natural resource that should be public and accessible to all, the program in the area is touristic – but the program discusses the space as temporary in which there are no permanent residents or anchor for occurrence. The marina functions as a triple transit station – yacht owners use it for docking only, hotel guests use it for temporary recreation and mall visitors (the few) also use it temporarily.
The project attempts to revitalize the space by outlining a plan to rehabilitate it and transform it from an " placelessness" to a "place". In macro, making the space adapted to human scale and suitable for walking, delineates a new road system that connects the beaches from north to south and between the two banks of the marina from east to west, and the addition of residential construction based on the assumption that housing leads to a permanent anchor of occurrence in the area. Micro, reusing the mall and turning it into a "place" that includes opening it according to the layout of the roads and its being as a continuous part of the coastal space, changing from introverted point commerce to commercial streets, and exposing and preserving the construction that is a symbol of postmodernism in Israel.
في ثمانينيّات القرن العشرين، اُتُّخِذ قرار بإقامة مارينا (مَرسَى يُخوت وقوارب سياحيّة صغيرة) في هرتسليا. قابليّة النموّ مرتفعة والرؤيا واضحة: إقامة موقعٍ لرسوّ اليخوت محاطٍ بالفنادق، وتحويل المكان إلى منطقة سياحيّة تقع على بقعة شاطئ منطقة الشارون. اليوم، بعد عشرين عامًا من العمل، تشمل المارينا مجمَّعًا تجاريًّا مهجورًا يشكّل جزءًا من حيّز مقفر يشمل فنادق وساحات لرَكْن المَرْكبات. الوضع القائم ينطوي على مفارَقة: كيف يحصل الأمر العكسيّ في موقع نموذجيّ ومخطّطات متفرّعة؟ المارينا في هرتسليا هي بمثابة بَتْر للشاطئ الطبيعيّ من الشمال إلى الجنوب، وهي تفصل نفسها عن الشواطئ المتاخمة لها. من الجهة الشرقيّة، تحدّها محميّة طبيعيّة تضمّ محتويات أثريّة مع فروق طوبوﭼـرافيّة. النتيجة هي منطقة كاملة معزولة وعازلة، وفي مرآة الواقع لا يتواجد الحيّز ولا يعيش داخلها. انطلاقًا من النظرة القائلة إنّ الحيّز الشاطئيّ هو مورد طبيعيّ حَرِيّ به أن يكون مفتوحًا ومتاحًا للناس جميعًا، فإنّ المخطَّط في الحيّز هو سياحيّ، لكن المخطَّط يحكم على حيّز بأن يكون مؤقّتًا وليس فيه سكّان ثابتون أو محور أحداث. تعمل المارينا كمحطّة انتقاليّة ثلاثيّة: يستخدمها أصحاب اليخوت كمَرسى فقط، ويستخدمها رواّد الفنادق للاستجمام المؤقَّت، ويستخدمها الوافدون إلى المجمَّع التجاريّ لفترة قصيرة (وهم قلّة). يسعى المشروع إلى إحياء الحيّز من جديد من خلال وضع مخطَّط لإعادة تأهيله وتحويله من "لا مكان" إلى "مكان". على مستوى الماكرو، تحويل الحيّز إلى مكان ملاءَم للمقاس البشريّ وملائِم للمشي، وشقّ شبكة طرق جديدة تربط بين الشواطئ من الشمال إلى الجنوب، وكذلك بين ضفّتَيِ المارينا من الشرق إلى الغرب، وإضافة بنايات مُعَدّة للسكن انطلاقًا من فرضيّةٍ مُفادُها أنّ السكن في المكان سيؤدّي إلى حركة بشريّة ثابتة. على مستوى الميكرو، الأمر يعني إعادة استخدام المجمَّع التجاريّ وتحويله إلى "مكان" يشمل فتحَهُ وَفْق شبكة الطرق، وتشكُّلَهُ كجزء استمراريّ في الحيّز الشاطئيّ، والتغيير من نشاط تجاريّ محدَّد وانطوائيّ إلى شوارع تجاريّة، وكشف وحفظ الهيكليّة التي تشكِّل رمزَ ما بعد الحداثة في إسرائيل.